Lublin / Re:Union – Marta Ryczkowska
Europejska Stolica Kultury to marka, która ma tak wiele definicji, ile jest miast kandydujących w tym prawie 40-letnim konkursie. Każde miasto obdarzone tytułem postrzega ją inaczej, z perspektywy własnych wyzwań i planów na przyszłość. Lublin kandyduje z hasłem Re:Union, bogatszy o doświadczenia i dziedzictwo starań z 2011 roku. Koncepcja nawiązuje zarówno do Unii Lubelskiej jako pokojowego połączenia państw, jak i do Unii Europejskiej. W 2029 roku minie 25 lat od akcesji Polski do struktur unijnych, co jest powodem do namysłu nad wspólnotą i wartościami demokratycznymi.
Istotą lubelskiej kandydatury jest ponowne połączenie. Re:Union odnosi się zarówno do wznowionego dialogu krajów, przenikania kultur, integrowania różnorodności w obrębie jednego miasta i regionu, naprawiania zerwanych więzi z naturą, jak i pielęgnowania relacji z innymi i samym sobą. Z tego powodu najważniejszą częścią lubelskiej kandydatury jest proces odzyskiwania i generowania połączeń. Jest to zadanie niezwykle trudne w spolaryzowanym świecie i podzielonej społeczności, ale kropla drąży skałę.
W ramach przygotowań do ESK zespół przygotowujący aplikację dba o rozwój, wewnętrzne sieciowanie i wspólny namysł nad miastem w dobie zmian i kryzysów. Doprowadziliśmy do powstania Unii Kultury Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego angażującej cały region w przygotowania do ESK. Poszerzony zespół pracuje nad własnymi modelami rozwoju miast i nowymi jakościami polityk kulturalnych. Zawiązaliśmy Konsorcjum Lubelskich Operatorów Kultury, które od miesięcy pracuje merytorycznie i wspiera zespół kuratorski w przygotowaniu programu aplikacji. Zostało również powołane Konsorcjum Lubelskich Organizacji Pozarządowych, które dba o rozwój kultury pozainstytucjonalnej w kontekście ESK. Dzięki pracom Zespołu zadaniowego ds. rozwoju akademickości miasta Lublin zawiązano Unię akademicką pomiędzy dziewięcioma uczelniami publicznymi i prywatnymi w Lublinie. Podpisano także Unię biznesu, deklarację współpracy najważniejszych firmy i przedsiębiorstw Lubelszczyzny na rzecz Europejskiej Stolicy Kultury 2029. Jej intencją jest wspólna praca nad jakością życia kulturalnego w mieście poprzez synergię biznesu i kultury. Wspomniane porozumienia to unikatowe formaty inicjujące działania wspólne, które do tej pory nie miały szansy zaistnieć w Lublinie. Idea Re:Union zakłada zarówno sieciowanie wewnętrzne, dotyczące środowisk i obszarów aktywności miejskiej, jak i zewnętrzne, związane z bardziej dynamicznym funkcjonowaniem na arenie międzynarodowej. Zależy nam na wspólnym zdefiniowaniu długoterminowej europejskiej wizji rozwoju lokalnego poprzez kulturę i kreatywność. Sieci są istotą współpracy europejskiej, krwiobiegiem jej kultury. W toku starań o ESK dołączyliśmy do Culture Next, finansowanej ze środków europejskich sieci ponad 30 miast ESK. Opierając się na doświadczeniach, procesach i współpracy ustanowionych podczas ubiegania się o tytuł ESK, sieć wspiera wszystkie miasta, niezależnie od tego, czy zostały nagrodzone, czy nie, we wdrażaniu lokalnych programów i polityk rozwoju opartych na kulturze. Culture Next to także zobowiązanie do zapewnienia trwałego wpływu i znaczącego dziedzictwa programu ESK. W ramach sieci pracujemy z PolyLoop, pilotażowym projektem do monitoringu i ewaluacji miast ESK tworzonym przez brytyjski start-up technologiczny. PolyLoop wspiera Culture Next w analizie porównawczej wspólnego wpływu miast członkowskich i ujednoliceniu zestawu wskaźników, które mogą być zgodne z celami zrównoważonego rozwoju Unii Europejskiej i ONZ. Dzięki temu można zbadać, jakie jest przełożenie wytycznych unijnych na realny kontekst miast. Lublin dołączył także do IETM, największej i najstarszej sieci skupiającej instytucje i osoby zawodowo zajmujące się szeroko rozumianymi sztukami performatywnymi. Chcemy, aby w 2029 roku Lublin stał się miejscem pracy najważniejszych artystycznych sieci, aby móc wzbogacić program miejskich działań o rezydencje, showcase’s, sesje, debaty oraz inne przejawy współmyślenia i współpracy.
Re:Union to ustawiczna praca w duchu regeneracji wspólnoty, którą planujemy na lata. Kluczowe stają się w niej mocne relacje, świadomość własnych ograniczeń, potrzeba wspierania oddolnej, niezależnej kultury miasta i stymulowanie kreatywności mieszkańców w nieustannym dialogu.
Tekst pochodzi z miesięcznika Lubelski Informator Kulturalny ZOOM (7-8/2024).
