Festiwal Bliski Wschód, odbywający się w grudniu w Centrum Kultury w Lublinie stał się niezwykłą platformą dialogu polsko-ukraińsko-białoruskiego. Ten wyjątkowy efekt udało się osiągnąć podczas pracy laboratorium performatywno-dramaturgicznego. Uczestnicy sami zainicjowali mieszanie się grup narodowych, a przy pracy warsztatowej w każdej sali brzmiało kilka języków. Podczas wykładów laboratoryjnych dyskusje były prowadzone w kilku różnych językach i co ciekawe, w tych rozmowach nie potrzebowaliśmy tłumaczenia. Tematy były głównie związane z dziedzictwem oraz identyfikacją białoruską, ale w tym roku niezwykłym zaangażowaniem w proces twórczy i intelektualny wyróżnili się uczestnicy i uczestniczki z Ukrainy. Dla nich także ta tematyka okazała się bliska, wywołała mnóstwo refleksji na temat podobieństw i różnic kulturowych. Niezwykła atmosfera wyrozumiałości i wspólnoty dała swój wyraz w finałowym pokazie, którego reżyserem był znany białoruski artysta teatralny Jura Dziwakou.
Trzecia edycja festiwalu zmieniła jego kształt na wydarzenie multidyscyplinarne – jesteśmy wdzięczni Ryszardowi Kalinowskiemu (Lubelski Teatr Tańca) za zaangażowanie przy organizacji wydarzeń o charakterze performatywno-tanecznym. Liczne spektakle, , wystawy artystów wizualnych, koncerty muzyczne, recytały poetyckie i konferencja naukowa towarzyszyły nam podczas całego festiwalu.
Z inicjatywy młodzieży białorusko-ukraińskiej powstało wyjątkowe wydawnictwo trójjęzyczne. Gazetka festiwalowa „Blizka” pisana była po polsku, ukraińsku i białorusku, a nawet z użyciem białoruskiej łacinki. Po zakończeniu festiwalu członkowie redakcji podjęli decyzję o kontynuacji współpracy przy tworzeniu miesięcznika o wydarzeniach kulturalnych związanych z mieszkańcami i mieszkankami zza wschodnich granic Polski.
„Bliski Wschód” stał się miejscem przyciągającym białoruską i ukraińską młodzież studencką mieszkającą w Lublinie – i tutaj kierujemy podziękowania do wolontariuszy Festiwalu Bliski Wschód. Dzięki festiwalowi udało się stworzyć miejsce przyjazne dla osób niepolskojęzycznych, zintegrować ich nie tylko między sobą, ale również z lubelskim środowiskiem kulturalnym działającym w instytucjach kultury oraz w wspierających nas organizacjach pozarządowych (Stowarzyszenie Artystów Bliski Wschód, Doświed, InexKult, Baobab). Nie jesteśmy natomiast w stanie wymienić w przypadku większości wydarzeń imion i nazwisk twórców i uczestników festiwalu. Często są to osoby, które nie mają swobody do szczerego wyrażania się poprzez sztukę, a nasz festiwal w szczególny sposób dba o ich bezpieczeństwo. Już dziś zapowiadamy czwartą edycję festiwalu Bliski Wschód OSOBIŚCIE, ponieważ jest to jedyna okazja w roku na zapoznanie się ze współczesną sztuką białoruską i ukraińską w sposób naprawdę BLISKI.
3. Bliski Wschód
9-15 grudnia 2024
Centrum Kultury w Lublinie
Projekt jest częścią programu aplikacji RE:UNION Lublin 2029
Autorka tekstu:
Alena Semeniuk / koordynatorka ESK Lublin 2029 ds. wschodnich
