Lublin 2029 to nie tylko wydarzenia – to także wnikliwe badania i refleksja nad przyszłością miasta i jego społeczności.
W minionym tygodniu członkowie interdyscyplinarnego zespołu ds. monitoringu i ewaluacji Lublin 2029 uczestniczyli w konferencji Monitor 2024 w Bodø, podsumowującej doświadczenia pierwszej arktycznej Europejskiej Stolicy Kultury. Analiza #Bodo2024 przeprowadzona przez Nord University pod kierownictwem Anatolija Bourmistrova to jedno z najbardziej metodologicznie solidnych badań w tym obszarze, łączące Teorię Zmiany, analizę wpływu (SROI) oraz nowatorski model scenariuszy ekonomicznych.
Ogromne uznanie dla Bodø za elastyczne i wielopoziomowe podejście: stworzenie społecznego jury i wirtualnego bliźniaka miasta oraz świadome wykorzystanie danych i rzetelną prezentację wniosków. Nie była to kampania sukcesu: pokazano zarówno pozytywne zmiany, jak i trudniejsze strony procesu. Konferencja przypomniała, że społeczności lokalne mierzą się z wyzwaniami – od symbolicznej inkluzywności w mega-wydarzeniach, po braki infrastrukturalne dla artystów i odbiorców. Wyartykułowanie tych potrzeb pokazuje, że większość miast ESK doświadcza podobnych problemów i nie unika krytyki. Świadomość złożoności procesów nie powstrzymuje jednak miast ESK przed podejmowaniem odważnych decyzji.
Eksperci i ekspertki podkreślali również, że jednym z największych wyzwań dla rozwoju Arktyki i Subarktyki są zmiany demograficzne: migracje młodych ludzi, starzejące się społeczeństwo, rosnące duże gminy i malejące małe miejscowości. Jednocześnie pokazano, że inwestycje w kulturę zwiększają odporność społeczności, nawet jeśli efekty kultury są trudne do szybkiego zmierzenia. Dzięki obserwacjom zgromadzonym przez badaczy i badaczki innych miast ESK: Umeå 2014, Tartu 2024 a także przyszłorocznej stolicy kultury Oulu 2026 mogliśmy usłyszeć wnioski z doświadczeń, które będą niezwykle przydatne do naszych dalszych badań. Szczególne podziękowania dla Valentiny Montalto za przypomnienie kluczowych rekomendacji z Białej Księgi: Europe is everything you do, celebrate what you change and keep your promises.
Marta Ryczkowska
