Czy festiwal może być etyczny? To pytanie pojawiło się w trakcie przygotowywania lubelskiej kandydatury do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2029 z inicjatywy Warsztatów Kultury w Lublinie, czyli instytucji, która stoi za takimi wydarzeniami jak Noc Kultury, Wschód Kultury – Inne Brzmienia, Carnaval Sztukmistrzów oraz Re:tradycja – Jarmark Jagielloński. Pytanie rozwinęło się w rozbudowaną koncepcję i drogowskaz, a następnie projekt, który został opisany na kartach zwycięskiego bidbooka Lublina.
W najnowszym „Roczniku Kultury Polskiej 2025” wydanym przez Narodowe Centrum Kultury można znaleźć artykuł autorstwa Agnieszki Wojciechowskiej i dr Aleksandry Kołtun, który opisuje koncepcję Lublina jako miasta etycznych festiwali i osadza ją w kontekście zrównoważonego rozwoju, stanowiącego wiodący temat tegorocznej publikacji.
Artykuł powstał na podstawie wyników szeroko zakrojonych badań prowadzonych podczas flagowych lubelskich festiwali: Nocy Kultury, Wschodu Kultury – Innych Brzmień, Carnavalu Sztukmistrzów oraz Re:tradycji – Jarmarku Jagiellońskiego, czyli wydarzeń dzięki którym Lublin postrzegany jest powszechnie jako miasto ważnych, autorskich, wysokiej jakości festiwali, które każdego roku goszczą blisko pół milionową lokalną i międzynarodową widownię. Jednocześnie są to wydarzenia, w przypadku których głęboko humanistyczne wartości stoją ponad terrorem komercyjnego wyniku, co – jak potwierdzają badania – jest też dobrze widoczne dla publiczności. Realizując misję otwartego dostępu widowni do wysokiej jakości kultury, Warsztaty Kultury starają się udowadniać, że pieniądze publiczne nie powinny finansować wydarzeń schlebiających masowym gustom, a przede wszystkim poszerzać doświadczenia publiczności i kształtować pokolenia otwartych na sztukę odbiorców. Z tego powodu, pomimo imponującej skali i festiwalowej formuły wspomnianych wydarzeń, trudno jest patrzeć na nie bez wyraźnego filtra jakościowej edukacji kulturalnej i dobrze zarysowanej misji społecznej odpowiedzialności.
Autorki przyglądają się temu, jak wygląda realna implementacja zasad zrównoważonego rozwoju w praktyce festiwalowej – od decyzji organizacyjnych po pracę z artystami/artystkami, publicznością i partnerami.
Odwołując się do czterech obszarów tematycznych opisanych w publikacji Culture/2030 Indicators, autorki wskazują, w jakim sensie festiwale wspierają realizację Agendy zrównoważonego rozwoju UNESCO, która w ich opinii jest zbieżna z definicją etyczności, jakiej Warsztaty Kultury używają w kontekście strategii rozwoju opisywanych festiwali. W artykule zasygnalizowane są również kwestie problematyczne i wyzwania, które wymagają interwencji w przyszłości.
„Rocznik Kultury Polskiej 2025” to ważny głos o kierunkach rozwoju sektora: odpowiedzialności środowiskowej, myśleniu długofalowym i zmianach, które wchodzą do strategii miast, instytucji, organizacji i twórców. Jesteśmy dumni mogąc uczestniczyć w tej ogólnopolskiej dyskusji na temat wyzwań, z jakimi kultura się aktualnie mierzy oraz że staliśmy jednym z przykładów inicjatyw inspirujących zmianę.
Publikacja jest dostępna bezpłatnie w wersji PDF
Polecamy https://sklep.nck.pl/pl/p/Rocznik-Kultury-Polskiej-2025-PDF/1125
