Europejska Stolica Kultury to pomysł, który zrodził się w Grecji w 1985 r. Coroczne obchody ESK w kolejnych europejskich miastach mają wzmocnić integrację Unii Europejskiej oraz prezentować dorobek kulturowy krajów Unii. Każda Europejska Stolica Kultury przygotowuje roczny program ukazujący potencjał kulturotwórczy miasta, regionu, kraju oraz jego międzynarodowe i europejskie konteksty. Do tej pory tytuł uzyskało ponad 60 miast. W Polsce został przyznany dwukrotnie, otrzymały go Kraków w 2000 roku i Wrocław w 2016.

Konkurs o tytuł ESK to nie tylko wielkie festiwale, prestiżowe spektakle i wystawy. To przede wszystkim propozycje ukazujące bogactwo i zróżnicowanie kulturowe Europy, kluczowe dla Unii Europejskiej wartości cywilizacyjne, wydarzenia wzmacniające poczucie wspólnoty i integrację. Udział w konkursie ESK to także szansa na zmierzenie się z kulturowymi i cywilizacyjnymi wyzwaniami, na kulturową rewitalizację życia i zwiększenie dobrostanu mieszkańców miast.

Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury jest przechodni, Lublin będzie nosił go w 2029 roku. Wybór zwycięskiego miasta następuje na pięć lat przed rokiem obchodów, po czym następuje wieloletni proces przygotowań.