Lublin uhonorowany tytułem Europejskiej Stolicy Kultury 2029! Nasza aplikacja zachwyciła grupę międzynarodowych ekspertów! Została przez nich wybrana spośród czterech jakie znalazły się w drugim etapie. Pozostałe trzy miasta – Bielsko-Biała, Katowice i Kołobrzeg zostały Polskimi Stolicami Kultury.. Tytuł ESK wiąże się z wieloma pozytywnymi zmianami, przynosząc korzyści nie tylko kulturalne, ale też gospodarcze i społeczne. Czym więc jest Europejska Stolica Kultury?

Sam pomysł zrodził się 40 lat temu w Grecji. Coroczne obchody ESK w kolejnych europejskich miastach miały służyć wzmocnieniu integracji Unii Europejskiej oraz prezentacji dorobku kulturowego krajów Unii. Każda Europejska Stolica Kultury przygotowuje roczny program obchodów ukazujący potencjał kulturotwórczy miasta, regionu, kraju oraz jego międzynarodowe i europejskie konteksty. Do tej pory tytuł uzyskało ponad 60 miast. W Polsce został przyznany dwukrotnie: Krakowowi w 2000 roku (w trybie pozakonkursowym), a następnie w ramach konkursu Wrocławiowi, który celebrował Europejską Stolicę Kultury w 2016 roku.

Początkowo tytuł ESK otrzymywały duże, rozpoznawalne miasta o bogatym, światowym życiu artystycznym. Z czasem zaczęto kłaść nacisk na wybór miast o potencjale nieodkrytym na arenie międzynarodowej. Daje to tym miastom wielką szansę na promocję o europejskim zasięgu, ale także często staje się początkiem wielu pozytywnych zmian, odczuwanych przez mieszkańców na długo po roku obchodów.

Konkurs o tytuł ESK to nie tylko wielkie festiwale, prestiżowe spektakle i wystawy. Współcześnie najlepiej oceniane są programy pokazujące bogactwo i zróżnicowanie kulturowe Europy, kluczowe dla Unii Europejskiej wartości cywilizacyjne, propozycje wzmacniające poczucie wspólnoty i integracji. Jednak udział w konkursie ESK to także szansa na zmierzenie się z kulturowymi i cywilizacyjnymi wyzwaniami, na kulturową rewitalizację życia i zwiększenie dobrostanu mieszkańców miast. Dlatego podczas tworzenia propozycji programowej powinno się nie tylko uwzględniać mocne strony, ale i zdiagnozować problemy, które mogą zostać przezwyciężone i rozwiązane.

Jak przebiega sam konkurs?

Odbywa się on dwuetapowo. Wszystkie miasta ubiegające się o tytuł na 2029 rok musiały złożyć swoje aplikacje do 15 września 2023 roku. Pierwszy, 60-stronicowy dokument zarysowuje organizacyjne i finansowe możliwości realizacji programu. Po ocenie komisji międzynarodowych ekspertów wybrana została krótka lista finałowa – miasta, które przeszły do drugiego etapu konkursu, czyli Lublin, Bielsko-Biała, Katowice i Kołobrzeg. W drugim etapie konkursu, wszystkie wskazane miasta przygotowywały bardziej obszerną, 100-stronicową aplikację finałową zawierającą pełne opisy propozycji programowych, gościły przedstawicieli panelu ekspertów oraz raz jeszcze podczas spotkania z pełnym składem panelu prezentowały swoje kandydatury. O tym, że to Lublin uzyska tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 dowiedzieliśmy się 25 września 2024 roku!

Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury jest przechodni, Lublin będzie nosił go w 2029 roku. Wybór zwycięskiego miasta następuje na pięć lat przed rokiem obchodów, po czym następuje wieloletni proces przygotowań.