Zakończenie programu Europejskiej Stolicy Kultury Chemnitz 2025 pod hasłem „Feierabend!” (co można przetłumaczyć na polski „koniec pracy”, „czas fajrantu”) było pełnym energii finałem, który udowodnił, że motto „C the Unseen” („Ujrzyj Niewidzialne”) stało się rzeczywistością. Dzięki tytułowi ESK miasto oraz cały południowo-wschodni region kraju, w Saksonii stały się trwałym, widocznym punktem na mapie Niemiec, Europy i świata. Weekend zamknięcia był okazją do podsumowania. Na program ESK złożyło się ponad 2000 wydarzeń, a tylko w finałowy dzień centrum miasta odwiedziło ponad 36 000 osób. W ciągu całego roku w inicjatywach uczestniczyło ponad 2 miliony gości. W organizację przedsięwzięcia zaangażowało się 1300 wolontariuszy, którzy przepracowali łącznie około 45 000 godzin, oraz 731 organizacji partnerskich, w tym 233 partnerów międzynarodowych z 40 krajów.
Wydarzenia finałowe przyciągnęły liczną publiczność: Paradę Górników podziwiało 22 000 widzów, 6000 osób zaśpiewało wspólnie kolędy, a 4000 uczestników wzięło udział w kreatywnych warsztatach Maker Advent – nagrodzonym projekcie angażującym lokalnych twórców.
Wśród kluczowych inicjatyw, które pozostaną po roku ESK, znalazły się: Purple path: Największy zrównoważony projekt w regionie Stolicy Kultury. Jest to szlak sztuki i rzeźby łączący Chemnitz z 38 gminami partnerskimi, prezentujący prace ponad 60 artystów międzynarodowych, regionalnych i lokalnych.
W obszarze inwestycji – to projekt rozwoju urbanistycznego na niespotykaną skalę, realizowany przy aktywnym udziale mieszkańców. Objął 30 obszarów, w których zmodernizowano tereny poprzemysłowe i zrealizowano lokalne życzenia (np. parki, szlaki turystyczne, dostęp bez barier). Na ten cel przeznaczono około 57 milionów euro.
Makerhubs i Maker Advent: Powstało dziewięć kreatywnych przestrzeni (maker hubs) promujących kreatywną turystykę. Projekt Maker Advent, oferujący warsztaty praktyczne, został uhonorowany Niemiecką Nagrodą Turystyczną 2025.
#3000Garagen: Projekt wykorzystujący garaże jako przestrzenie kreatywne, w którym wzięło udział 1000 osób i 34 artystów międzynarodowych.
Tytuł ESK znacząco wpłynął również na rozwój turystyki. W okresie styczeń–wrzesień 2025 liczba noclegów w Chemnitz wzrosła o 23,8%, a liczba gości z Azji – o 53,5%. Wzrost odnotowano także wśród odwiedzających z Europy (bez Niemiec) – +17,7%.
Udział w spotkaniach ECoC Family oraz obecność na finałowych wydarzeniach w tegorocznej stolicy stał się lekcją o potencjale, jaki niesie ze sobą tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.
Chemnitz 2025 udowodniło, że ESK to nie jest tylko rok festiwali, ale „nowy początek”.
Małgorzata Drozd – Domaciuk
